KİRA STOPAJI  %1’E İNMELİDİR

%20 KİRA STOPAJI  İLE HEPİMİZ DEVLETİN KİRACISIYIZ

Alpaslan ARİTE

1961 tarihli Gelir Vergisi Kanunun 94. maddesine  24.12.1980 tarihinde eklenen bir bent var. Bu madde kirada olan işyerleri kira ödemeleri üzerinden %20 oranında gelir vergisi stopajı yapmak zorundalar.

Milyonlarca esnaf, işadamı işini kiraladığı işyerlerinde yürütüyor. İş yapmanın birinci zorluğu, kirayı çıkarabilecek bir hasılat elde edebilme üzerine kurulu. İşletme kurmak, evine ekmek götürebilmek için “işyeri kirasını ödeyebilmek” başlı başına bir mesele. Hal böyleyken, devlet bir de üstüne mal sahibine ödediğin kiranın beşte birini bana da ödeyeceksin diyor. Yani bir bakıma işyeri kiralık olan işletmeler kira üstüne kira ödüyorlar.

Piyasanın işleyişinden habersiz olanlar “ne var canım ödeyecekleri  kiradan düşüyorlar” zannedebilirler.  Hiçbir kiracı  mülk sahibine “100 liraya anlaştık ama al sana 80 lira, 20 lirasını kestim, devlete ödeyeceğim”  diyemez. İstisnasız bütün mülk sahipleri “100 liraya anlaştık, senin devlete ödeyeceğin beni ilgilendirmez, ister öde ister ödeme” der. Bu çelişki kiracıları zor durumda bırakır ve maalesef çoğu kiracı işletme bu yükten kurtulmamın yolu olarak ikili sözleşmeler yapar: resmi sözleşmede 100 lira gösterilen kira gerçekte 1.000 liradır.

Gelir Vergisi Kanunu güya gayrımenkul sermaye iradı elde edenleri vergilendirmiş gibi gözükür ama gerçekte mali yük tamamen kiracıların sırtındadır.

Amaç gayrımenkul sermaye iradı elde edenleri vergilendirmekse süreci kayıt altına almak için “iz bedeli” babından %0,01, hadi bilemedin %1 stopaj bu sorunu çözer. Kiralayan mülk sahibi ile herhangi bir kayıtdışı işleme girmeksizin stopajını beyan eder, vergi dairesi de GMSİ  sahibini izler, vergisini alır.